Όταν ήταν μικρή, ήθελε να γίνει αστυνομικός. Μ’ έναν τρόπο, το παιδικό της όνειρο πραγματοποιήθηκε αφού τα τελευταία χρόνια «αστυνομεύει» τον βυθότης θάλασσας. Η Μις Παγκόσμιος Τουρισμός 1993 και χρυσή παγκόσμιαπρωταθλήτρια στην υποβρύχια σκοποβολή, το κορίτσι που χάριζε για χρόνια το λαμπερό της χαμόγελο στις εκπομπές της Ρούλας Κορομηλά τη δεκαετία του ’90, έχει ρίξει πλέον όλο της το ενδιαφέρον στη μεγάλη της αγάπη, τη θάλασσα, παράλληλα με την κύρια απασχόλησή της που έχει να κάνει με ενοικιάσεις και πωλήσεις ακινήτων στη Μύκονο. Ιδρύτρια της All for Blue, διοργανώνει παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς, φιλοδοξώντας να επαναφέρει την καθαρότητα των νερών στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του πλανήτη, αλλά και να ευαισθητοποιήσει τα μικρά παιδιά για την σημασία των καρχαριών σε ένα θαλάσσιο οικοσύστημα, μέσω ειδικών εκπαιδευτικών σεμιναρίων. Η ΚατερίναΤοπούζογλου είναι αυτό που θα ‘λεγε κανείς, ένας «πολυμήχανος» άνθρωπος.
«Από παιδί θυμάμαι να αγαπώ τη θάλασσα. Σε όλες τις οικογενειακές διακοπές που κάναμε με τους γονείς και την αδερφή μου, θυμάμαι να καθόμαστε για ώρες στην παραλία, μαζεύοντας σακούλες, αποτσίγαρα και άλλα σκουπίδια που βρίσκαμε στο γιαλό. Τώρα ξέρω ότι η θάλασσα είναι το μεγάλο μου σπίτι. Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος έχει έναν σκοπό να υπηρετήσει στη ζωή. Είμαι σίγουρη πως ήρθα για να βοηθήσω τη θάλασσα, θέλω να είμαι ένας ακόμα σύμμαχός της. Αν σκεφτείς ότι το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε προέρχεται από τη θάλασσα, τότε καταλαβαίνεις πόσο σημαντικό είναι να συμβάλλουμε στην υγεία της.
Με την All for Blue προσπαθώ να θυμίσω σε όλους και ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά, ότι η θάλασσα είναι το σπίτι μας. Σε συνεργασία με την παγκοσμίου δράσης εταιρία Project Aware, διοργανώνουμε παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς, καταγράφοντας τα σκουπίδια που συλλέγουμε σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων. Παράλληλα, πηγαίνω σε σχολεία ανά την Ελλάδα και κάνω παρουσιάσεις σε μαθητές, με στόχο να τους αλλάξω γνώμη για τους παρεξηγημένους καρχαρίες.
Τα παιδιά είναι λογικό να φοβούνται, αφού τους έχουν καλλιεργήσει την ιδέα ότι οι καρχαρίες είναι απειλή για τη ζωή τους. Εντυπωσιάζονται όταν μαθαίνουν ότι οι καρχαρίες δεν έχουν στο μενού τους το ανθρώπινο κρέας. Αντίθετα, είναι σκουπιδοφάγοι, δηλαδή οι επίσημοι καθαριστές του θαλάσσιου περιβάλλοντος, γι’ αυτό και πρέπει να παλέψουμε για την προστασία τους. Για μένα, από τα μικρά παιδιά θα έρθει η αλλαγή. Η γενιά που έρχεται είναι η μόνη που μπορεί να συμβάλει στην προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος. Πρόσφατα βγήκε μια έρευνα, η οποία λέει πως μέχρι το 2038 θα έχουμε στη θάλασσα περισσότερα σκουπίδια, απ’ ό,τι ψάρια. Αν δεν κάνουμε τώρα κάτι, η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη.
Έχω δίπλωμα shark biologist από το Πανεπιστήμιο του Queensland και είμαι η μοναδική Ελληνίδα Shark Aware Instructor αναγνωρισμένη από τον παγκόσμιο οργανισμό της Project Aware. Η αγάπη μου για τους καρχαρίες ξεκίνησε τυχαία, όταν σε ένα βίντεο είδα έναν δύτη να βρίσκεται στο βυθό και να χαϊδεύει έναν καρχαρία. Εντυπωσιάστηκα. «Πώς το κάνει αυτό;», σκέφτηκα. Όταν βγήκε στη στεριά και έβγαλε τη μάσκα, με έκπληξη κατάλαβα ότι επρόκειτο για γυναίκα. Είπα μέσα μου «Για να μπορεί να το κάνει εκείνη, τότε μπορώ κι εγώ. Θέλω να τη γνωρίσω».
Μετά από αρκετή έρευνα, βρήκα τα στοιχεία της και επικοινώνησα μαζί της. Με τη βοήθειά της μπόρεσα να κάνω ένα shark feeder course στις Μπαχάμες, το οποίο εξειδικεύεται στην τονική ακινησία (tonic immobility). Ουσιαστικά χαϊδεύεις τον καρχαρία στη μύτη μέχρι να χαλαρώσει τόσο, ώστε να μπορείς να του αφαιρέσεις τα αγκίστρια από το στόμα του. Δεν σου κρύβω ότι στην πρώτη προσπάθεια με δάγκωσε, πράγμα που με σόκαρε και ήθελα να τα παρατήσω. Στη δεύτερη προσπάθεια όλα λειτούργησαν σωστά και το συναίσθημα ήταν μοναδικό. Με σεβασμό και γνώση, ο καθένας μπορεί να συνυπάρξει με έναν καρχαρία στο βυθό.
Δεν υποστηρίζω ότι οι καρχαρίες είναι τα πιο φιλήσυχα ζώα στον κόσμο. Είναι άγρια ζώα και απαιτούν ειδικό χειρισμό και γνώση. Σίγουρα όμως δεν τρέφονται με ανθρώπινο κρέας. Η μόνη περίπτωση στην οποία μπορεί να κινδυνεύσει η ανθρώπινη ζωή, είναι όταν ο καρχαρίας σε δαγκώσει για να δει αν είσαι ψάρι. Μόλις καταλάβει ότι πρόκειται για άνθρωπο, επειδή δεν μας περιλαμβάνει στο μενού του, απομακρύνεται. Εσύ όμως, αναλόγως με το πού έχεις δεχτεί το δάγκωμα, μπορεί να κινδυνέψεις.
Κάθε Νοέμβρη ταξιδεύω ανά τον κόσμο, από το Μεξικό μέχρι τις Μπαχάμες, όπου συμμετέχω σε ερευνητικά προγράμματα μαζί με μια ομάδα βιολόγων, ωκεανολόγων και υποβρύχιων φωτογράφων, που στόχο έχουν την προστασία των καρχαριών. Τώρα προσπαθούμε να πείσουμε και τον Στίβεν Σπίλμπεργκ να έρθει στη Γουαδελούπη και να βουτήξει μαζί μας στο βυθό με τους καρχαρίες. Με τα «Σαγόνια του Καρχαρία» έκανε μία ταινία που άφησε εποχή, από την άλλη χάλασε δια παντός τις δημόσιες σχέσεις των καρχαριών. Η ταινία του δημιούργησε έναν παγκόσμιο φόβο και κανείς δεν θυμάται ότι πρόκειται για ταινία επιστημονικής φαντασίας. Θέλουμε να έρθει, να βουτήξει στο νερό και να συνυπάρξει για λίγο στο βυθό με έναν καρχαρία, μπας και σπάσει αυτός ο μύθος για την επιθετικότητα τους.
Στο Μαϊάμι ζει ένας 12χρονος πρεσβευτής της παγκόσμιας οργάνωσης για την προστασία των καρχαριών που συμμετέχω, ο οποίος κάθε μέρα κάνει βουτιές στη θάλασσα και κολυμπά με καρχαρίες. Είναι ένα γλυκό παιδί, το οποίο λόγω μαθησιακών δυσκολιών δεν είναι πολύ ομιλητικό. Για το μόνο θέμα που απολαμβάνει πραγματικά να πιάνει την κουβέντα είναι για τους καρχαρίες. Όταν μια μέρα τον έβαλε η μητέρα του να δει τα “Σαγόνια”, παρακολούθησε ολόκληρη την ταινία αμίλητος και στο τέλος φώναξε δυνατά: «Μα καλά, είναι δυνατόν να φοβηθήκατε μ’ αυτό το πράγμα; Είναι όλο ψέματα!».
Θυμάμαι σε μία δράση υποβρύχιου καθαρισμού στη Βουλιαγμένη, που βγάλαμε ένα τεράστιο καρότσι με μια ανάσα! Κάναμε ελεύθερη κατάδυση, χωρίς μπουκάλα και δυσκολευτήκαμε πάρα πολύ. Σκέψου ότι στο τέλος ήμασταν όλοι με σπασμένα πέδιλα και κομμένες στολές. Η γαλήνη που νιώθεις όμως μετά, τα υπερκαλύπτει όλα. Το καρότσι είναι ένα από τα πολλά περίεργα σκουπίδια που βρίσκουμε στο βυθό. Μέχρι ώρας έχουμε αφαιρέσει 18.830 αντικείμενα απ’ τη θάλασσα, μεταξύ των οποίων σακούλες, ρόδες, απόχες, μπαταρίες, μέχρι λεκάνες, νιπτήρες και καλοριφέρ!
Η Μύκονος, στην οποία ζω τα τελευταία πολλά χρόνια και αγαπώ πολύ, είναι φουλ στο σκουπίδι. Να σκεφτείς, τη Φτελιά την καθαρίζουμε κάθε χρόνο. Φέτος, βέβαια, είμαι πιο αισιόδοξη, γιατί ξεκινάμε μία πολύ σημαντική συνεργασία με τον Δήμο Μυκόνου με στόχο να αλλάξουμε την εικόνα του νησιού προς το καλύτερο. Στην κύρια απασχόλησή μου με τα σπίτια, έρχομαι σε επαφή κάθε χρόνο με πολλούς διάσημους πελάτες απ’ όλον τον πλανήτη, οι οποίοι διαβάζουν το ενημερωτικό φυλλάδιο για την All for Blue που τους αφήνω στα δωμάτια και τρελαίνονται. Είναι πολλοί οι αστέρες που έχουν συμμετάσχει μαζί μου σε παράκτιους καθαρισμούς παραλιών και μάλιστα το απολαμβάνουν τρελά!
Πριν από λίγους μήνες, έκανα ένα ταξίδι στο Λος Άντζελες με στόχο να προσεγγίσω γνωστούς ανθρώπους να έρθουν για διακοπές στην Ελλάδα.Μεταξύ άλλων, προσέγγισα και την Έλεν Ντετζένερις. Είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω και εκτιμώ για τη στάση της στη ζωή και είμαι φαν της φράσης που λέει κάθε φορά στο τέλος του σόου της: «Be kind to one another», δηλαδή «να είσαι καλός με τους άλλους». Είναι μια μικρή φράση, που όμως εμπεριέχει μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής που υποστηρίζω. Έχει να κάνει με την καλοσύνη προς κάθε τι που μας περιβάλλει, από τους ανθρώπους ως τη θάλασσα και τα ψάρια!
Αγαπώ πολύ τα ταξίδια. Νομίζω ότι είναι απελευθερωτικά και σε γεμίζουν με εμπειρίες ζωής. Το πιο ωραίο ταξίδι της ζωής μου το έκανα όταν πήγα για ενάμιση μήνα στο Περού και έμεινα σε μια καλύβα μέσα στη ζούγκλα. Ήμουν σε κατάθλιψη και ψάχνοντας στο google έπεσα πάνω στο κείμενο της Κίρα Σαλάκ, μιας συγγραφέως η οποία περιέγραφε στο National Geographic πώς μέσα από ένα ταξίδι που έκανε ξεπέρασε την χρόνια κατάθλιψη από την οποία έπασχε μέσα σε μία εβδομάδα. Αποφάσισα να κάνω το ίδιο ταξίδι, να βρεθώ δηλαδή στη ζούγκλα με τους σαμάνους και να δοκιμάσω την περίφημη Ayahuasca Theraphy των ινδιάνων θεραπευτών.
Η θεραπεία έχει να κάνει με ένα τσάι, ένα φυσικό φάρμακο που χρησιμοποιούν οι ιθαγενείς για ψυχοσωματικές παθήσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για μιαθεραπεία αυτογνωσίας, ένα πολύ προσωπικό ταξίδι το οποίο σε φέρνει αντιμέτωπο με κάτι ανώτερο. Για να είμαι ειλικρινής, όταν γύρισα πίσω στην Ελλάδα νόμιζα ότι δεν είχε λειτουργήσει μέσα μου η θεραπεία. Με τον καιρό, συνειδητοποίησα ότι η αύρα μου άλλαζε. Έπαψα να έχω νεύρα, θύμωνα λιγότερο και συγχωρούσα πιο εύκολα. Σταμάτησα να καταπιέζω τον εαυτό μου για πράγματα ανούσια και είχα μια πλήρη ηρεμία. Εκ των υστέρων κατάλαβα ότι ήταν από τα καλύτερα δώρα που έχω κάνει στον εαυτό μου.
Η Κατερίνα Τοπούζογλου μαζί με το σκυλί της, τη Ρήνεια
Αν με ρωτάς τι θέλω να μου φέρει το μέλλον, είναι μια σταθερά για την All for Blue. Μέχρι ώρας την χρηματοδοτώ μόνη μου, χωρίς να παίρνω τίποτα πίσω. Θα ήθελα να βρω συμμάχους, ανθρώπους που αγαπούν τη θάλασσα και νοιάζονται για την προστασία της, προκειμένου να συνεχίσουμε μαζί αυτό το έργο. Παγκοσμίως είναι ελάχιστες οι οργανώσεις που κάνουν καθαρισμό του βυθού με ελεύθερη κατάδυση και στην Ελλάδα είμαστε οι μοναδικοί. Ελπίζω να ακολουθήσουν κι άλλοι το όραμά μας για ένα πιο καθαρό υδάτινο περιβάλλον. Στο κάτω κάτω, η θάλασσα ανήκει σε όλους μας.
