Οι ωκεανοί καλύπτουν το 71 τοις εκατό της επιφάνειας του πλανήτη και φιλοξενούν σημαντικά θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα από τα οποία οι άνθρωποι εξαρτόμαστε όσον αφορά τη διατροφή μας, την οικονομία μας, τη ρύθμιση του κλίματος, κ.ο.κ., ενώ περίπου το 50 με 80 τοις εκατό της παραγωγής οξυγόνου της γης προέρχεται από τους ωκεανούς. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί απαιτούν έναν καθαρό και υγιή ωκεανό για να ευδοκιμήσουν. Οπότε, στις μέρες μας, οι ωκεανοί χρειάζονται άμεσα τη βοήθειά μας.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ωκεανοί μας είναι επιτακτικές. Πολλές επιστημονικές ανακαλύψεις υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα των απειλών για το θαλάσσιο οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένης της ανησυχητικής μείωσης των πληθυσμών των καρχαριών και της σημαντικής υποβάθμισης των ζωτικών θαλάσσιων οικοτόπων. Αντιμέτωποι με προκλήσεις όπως η ρύπανση, και κυρίως η ρύπανση από πλαστικά μιας χρήσης, η κλιματική αλλαγή, η υπεραλίευση και άλλα σοβαρά ζητήματα, οι μεμονωμένες ανθρώπινες ενέργειες μπορεί να μας φαίνονται ασήμαντες. Παρόλα αυτά, οι συλλογικές μας προσπάθειες μπορούν να αποφέρουν και σημαντικά αποτελέσματα. Όλοι μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε ουσιαστικό αντίκτυπο και να σώσουμε τις θάλασσές μας.
Ακολουθούν 10 τρόποι με τους οποίους μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά:
1. Αποφυγή των πλαστικών μιας χρήσης (και αν τα χρησιμοποιήσουμε, να τα κρατήσουμε μακριά από τις παραλίες!).
Διάφορα πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης, όπως καλαμάκια, μπουκάλια νερού, πλαστικές σακούλες και συσκευασίες τροφίμων, απειλούν τη θαλάσσια ζωή και συμβάλλουν σημαντικά στη ρύπανση των ωκεανών. Ο καθένας από εμάς έχει προσωπική υποχρέωση να ελαχιστοποιήσει τη χρήση του πλαστικού στην καθημερινότητά του όσο περισσότερο μπορεί. Επομένως, συνίσταται η αποφυγή αυτών των προϊόντων και η προτίμηση επαναχρησιμοποιούμενων εναλλακτικών λύσεων, όπως τσάντες πολλαπλών χρήσεων για ψώνια, επαναχρησιμοποιούμε ποτήρια και κούπες για καφέ, παγούρια νερού και καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων.
Όταν επισκεπτόμαστε την παραλία, είναι σημαντικό να ελαχιστοποιούμε την ποσότητα πλαστικού που φέρνουμε μαζί μας, καθώς παρά τις προθέσεις μας να τα απορρίψουμε σωστά, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να καταλήξει κάποιο αντικείμενο άθελά μας στην παραλία. Είναι απαραίτητο να παίρνουμε μαζί μας τυχόν σκουπίδια πριν φύγουμε, καθώς το να αφήνουμε πίσω (ακόμα και σε κάδο σκουπιδιών) απορρίμματα αυξάνει την πιθανότητα να καταλήξουν στη θάλασσα και να βλάψουν τα θαλάσσια ζώα. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως στην παραλία πρέπει να αφήνουμε πίσω μας μόνο τις πατημασιές μας!
2. Άρνηση – Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση
Το Ίδρυμα Ellen MacArthur μας προειδοποιεί ότι αν δεν ενεργήσουμε άμεσα, μέχρι το 2050, θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά παρά ψάρια στους ωκεανούς. Γι’ αυτό πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σχεδιάζουμε, χρησιμοποιούμε και επαναχρησιμοποιούμε κυρίως τα πλαστικά μιας χρήσης καθώς δεν μπορούμε απλώς να ανακυκλώνουμε. Οι άνθρωποι παράγουν τεράστιες ποσότητες πλαστικού ετησίως, πολλές από τις οποίες καταλήγουν στη θάλασσα, προκαλώντας ανεπανόρθωτη βλάβη στη θαλάσσια ζωή. Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσουμε και να σώσουμε τις θάλασσές μας είναι να διασφαλίσουμε ότι δεν θα καταλήξει άλλο πλαστικό στα ήδη επιβαρυμένα θαλάσσια οικοσυστήματα μας.
Αρχικά, μπορούμε να μειώσουμε την κατανάλωση των ειδών μιας χρήσης, δηλαδή την ποσότητα πλαστικού που αγοράζουμε. Έπειτα, μπορούμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε ό,τι έχουμε ήδη αντί να το πετάξουμε, όποτε είναι δυνατόν. Για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παλιές πλαστικές σακούλες για ψώνια από σούπερ μάρκετ ή παλιά δοχεία ως γλάστρες! Τέλος, μπορούμε να ανακυκλώσουμε ό,τι δεν μπορούμε να επαναχρησιμοποιήσουμε. Η ανακύκλωση πρέπει να είναι η τελευταία μας λύση, πριν την απόρριψη.
3. Τρώτε βιώσιμα θαλασσινά! Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα
Η εξαγωγή ψαριών από τον ωκεανό ξεπερνά την ικανότητά τους να αναπαράγονται φυσικά, με αποτέλεσμα τη μείωση των πληθυσμών των ψαριών. Αυτό το πολύ συχνό φαινόμενο, που ονομάζεται υπεραλίευση, έχει επιζήμιες επιπτώσεις σε πολλά θαλάσσια είδη, όπως για παράδειγμα οι καρχαρίες, και έχει έμμεσες συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα λόγω των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων και των μεθόδων καταστροφής των θαλάσσιων οικοτόπων, όπως συμβαίνει με τη χρήση της τράτας βυθού. Η αντιμετώπιση αυτών τω φαινομένων απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες και σύμφωνα με το Save Our Seas Foundation, μπορούμε να ακολουθήσουμε δύο βασικές στρατηγικές: να μειώσουμε την κατανάλωση θαλασσινών και να επιλέγουμε θαλασσινά που έχουν ψαρευτεί με τρόπο υπεύθυνο και βιώσιμο. Εφαρμόζοντας αυτές τις προσεγγίσεις, μπορούμε να συμβάλλουμε στον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων της υπεραλίευσης στη θαλάσσια βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάνε να είμαστε ενημερωμένοι καταναλωτές και να βεβαιωνόμαστε ότι γνωρίζετε τα συστατικά που υπάρχουν στα προϊόντα που αγοράζουμε (διαβάστε την ετικέτα).
4. Μείωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος.
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη τους ωκεανούς μας με ποικίλους τρόπους, καθώς είναι ευαίσθητοι και επιρρεπείς στις αλλαγές. Μαζί με το θερμαινόμενο κλίμα, η θερμοκρασία των θαλασσών μας επίσης αυξάνεται, με κρίσιμες επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα ως αποτέλεσμα. Εάν η ανοδική τάση των θερμοκρασιών συνεχιστούν, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα μπορούσαν να γίνουν μη κατοικήσιμοι μέχρι το 2050, εξέλιξη που όχι μόνο θα έπληττε σημαντικά τη θαλάσσια βιοποικιλότητα αλλά θα άλλαζε μόνιμα και τη στοιχειώδη δυναμική των ωκεανών μας. Για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μπορούμε να λάβουμε δράση κι εμείς. Για παράδειγμα, μπορούμε να επιλέγουμε φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις μεταφοράς αντί των αυτοκινήτων (πχ. Ποδήλατα), να προτιμάμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όποτε είναι εφικτό, να βελτιώσουμε την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού μας, να μειώσουμε τα αεροπορικά ταξίδια και να προσέχουμε τις διατροφικές μας συνήθειες (μείωση κρέατος και γαλακτοκομικών).
5. Προσοχή στα μικροπλαστικά
Τα μικροπλαστικά, που ορίζονται ως πλαστικά σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά, είναι ουσιαστικά αόρατα αλλά είναι διάχυτα στη ζωή μας, καθώς έχουν ανακαλυφθεί τόσο σε ανθρώπινους πνεύμονες όσο και στο βαθύτερο σημείο των Ωκεανών, στην Τάφρο των Μαριανών. Τα πρωτογενή μικροπλαστικά είναι παρόντα σε καθημερινά είδη που χρησιμοποιούμε όπως είδη απολέπισης προσώπου, οδοντόκρεμες και συνθετικές ίνες ρούχων. Με τη χρήση αυτών των προϊόντων, τα μικροπλαστικά ξεπλένονται και τελικά καταλήγουν στον ωκεανό. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το κρίσιμο ζήτημα, συνιστάται να αποφεύγουμε τα καλλυντικά που περιέχουν «μικροσφαιρίδια», ένα τυπικό πλαστικό απολεπιστικό, και να επιλέγουμε ρούχα φτιαγμένα από φυσικά υλικά αντί για ρούχα φτιαγμένα από φθηνότερες συνθετικές εναλλακτικές όπως νάιλον και πολυεστέρας.
6. Επιλέγουμε βιώσιμο τουρισμό
Ο τουρισμός προσφέρει έναν τρόπο σύνδεσης των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο τόσο μεταξύ τους, όσο και με τον ωκεανό. Επιπλέον, ο τομέας του τουρισμού διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση σταθερής οικονομικής υποστήριξης για τις κοινότητες των παράκτιων περιοχών. Υπάρχουν, ωστόσο, και ορισμένες αρνητικές πλευρές στον τουρισμό. Πριν ξεκινήσουμε ένα ταξίδι, ενδείκνυται να πραγματοποιήσουμε διεξοδική έρευνα για να βεβαιωθούμε πως η εταιρεία με την οποία θα ταξιδέψουμε δίνει προτεραιότητα στην προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Κάθε φορέας που οργανώνει θαλάσσιες εκδρομές θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην ασφάλεια και να τηρεί τις αρχές προστασίας της θάλασσας, όπως κάποιοι καθιερωμένοι κώδικες συμπεριφοράς για την προστασία της άγριας ζωής και την προώθηση της βιώσιμης χρήσης των ωκεανών. Οπότε, πριν κάνουμε οποιεσδήποτε κράτηση, ας πραγματοποιήσουμε διεξοδική έρευνα για να διασφαλίσουμε ότι η εκδρομή μας δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στον ωκεανό.
7. Υποστηρίζω την τοπική αγορά
Η αγορά ειδών από τοπικές επιχειρήσεις ωφελεί την τοπική κοινωνία και μειώνει την ανάγκη για μεταφορά αγαθών σε μεγάλες αποστάσεις, μειώνοντας, έτσι, την κατανάλωση καυσίμων. Μπορούμε να επιλέγουμε βιώσιμα προϊόντα κατασκευασμένα από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον ή να επιλέγουμε προϊόντα που διαθέτουν ένα μέρος των κερδών τους σε περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες.
8. Αποφυγή της «γρήγορης» μόδας.
Οι Maritime Professionals προειδοποιούν ότι η αγορά ειδών fast-fashion (γρήγορη μόδα) μπορεί να βλάψει σημαντικά τον ωκεανό, καθώς κατά τη διαδικασία παραγωγής αυτών των ρούχων μολύνονται κοντινά ποτάμια και ρυάκια και εξαντλούνται οι υπάρχουσες πηγές γλυκού νερού. Ακόμα, η γρήγορη μόδα συμβάλλει περίπου στην παραγωγή του 10% των ανθρώπινων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ως εναλλακτικές λύσεις αντί της αγοράς προϊόντων fast-fashion, μπορούμε να αγοράζουμε ρούχα από second-hand καταστήματα, Thrift-shops, ιστότοπους μεταπώλησης ρούχων, ή ρούχα που έχουν παραχθεί με βιώσιμο τρόπο.
9. Χρησιμοποίησε τη φωνή σου
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας προσφέρουν μια πλατφόρμα μέσω της οποίας μπορούμε να προκαλέσουμε αλλαγή. Μπορούμε να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι ωκεανοί μέσω της κοινής χρήσης σχετικού περιεχομένου και της υποστήριξης εκστρατειών για την προστασία των θαλασσών μας. Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας να υποστηρίζουμε οργανισμούς που είναι αφοσιωμένοι στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Τέλος, είναι σημαντικό να συζητάμε με την οικογένεια και τους φίλους μας για τους τρόπους προστασίας των ωκεανών μας, καθώς ακόμη και η επιρροή ενός ατόμου μπορεί να επιφέρει θετικό αντίκτυπο.
10. Γίνε μέλος της All For Blue
H All for Blue είναι ένας ελληνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που δραστηριοποιείται παγκοσμίως. Αποστολή της ομάδας μας είναι η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και βιωματικές δράσεις καθαρισμού. Με τα σεμινάρια μας για τη διατήρηση των ωκεανών, στοχεύουμε στην ενημέρωση των μελλοντικών γενεών σχετικά με την αναγκαιότητα για άμεση δράση για την προστασία των ωκεανών και τους τρόπους αποφυγής των πλαστικών μιας χρήσης.
Μέχρι στιγμής, περισσότεροι από 61754 συμμετέχοντες έχουν λάβει μέρος στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα και έχουμε αφαιρέσει περισσότερα από 300 τόνους απορριμμάτων κατά τη διάρκεια των καθαρισμών μας. Αλλά μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα! Μπορείτε να γίνετε μέλος της ομάδας μας και συμμετάσχετε στις προσπάθειές μας για την προστασία των ωκεανών.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η διασφάλιση της ανθρώπινης ευημερίας είναι αδιαχώριστη από τη διαφύλαξη και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων της Γης. Για να συνεχίσουμε να επωφελούμαστε από όσα μας προσφέρουν οι ωκεανοί και να διατηρήσουμε την οικολογική τους ακεραιότητα, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που διαχειριζόμαστε και χρησιμοποιούμε τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τους θαλάσσιους πόρους.
Να θυμάστε ότι ανεξάρτητα από την τοποθεσία ή το υπόβαθρό του καθενός, όλοι είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με την θάλασσα και όλοι έχουμε στα χέρια μας τη δύναμη να επιφέρουμε αλλαγή. Αυτές οι προτεινόμενες ενέργειες είναι μόνο μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να προστατεύσουμε τις θάλασσες μας, και η δέσμευση ακόμα και σε μία μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ας ενώσουμε όλοι τις δυνάμεις μας!
Πηγές
https://oceana.org/living-blue-10-ways-you-can-help-save-oceans/
https://www.wwf.org.uk/updates/6-ways-help-save-our-seas
https://ocean.si.edu/conservation/climate-change/how-you-can-help-ocean
https://maritime-professionals.com/10-ways-on-how-to-protect-the-ocean/
https://saveourseas.com/worldofsharks/how-can-i-help-save-our-seas
https://oceanservice.noaa.gov/ocean/help-our-ocean.html
https://sdgs.un.org/topics/oceans-and-seas
https://www.ellenmacarthurfoundation.org/topics/plastics/overview
https://www.plasticpollutioncoalition.org/resource-library/microplastics-found-in-human-lungs
https://www.internationalaffairs.org.au/australianoutlook/not-another-treaty-on-plastic-waste/
https://education.nationalgeographic.org/resource/ocean/
